Prof. Dr. Osman Çakmak bundan 28 yıl önce radyoda program yaptığım değerli hocalarımdan biri.

Makalelerini, araştırmalarını okurum.

İstanbul’a gittiğimde beni o buldu, sağ olsun bırakmadı beni.

Türkiye'nin ilk astronotu Alper GEZERAVCI hakkında da en doğru bilgi kaynağım o oldu.

Osman Hocamın yazdıklarını sizinle paylaşıyorum.

Muhalif olmak adına, Türkiye'nin ilk astronotu Alper GEZERAVCI hakkında saçma sapan yazan başta sanatçı, aydın, bilim adamı geçinen hazımsızlara iyi gelecek bir yazı:
Daha Alper Gezeravcı'nın neden uzaydaki laboratuvara gönderildiğinden bile haberi olmayan dangalaklar sürüsü, kalkmış ne gerek vardı diyor. Sonra da bilimde neden geriyiz diye kalkmış bir de ötüyor!
Dangalak sen hiç hayatında bir laboratuvara girip bir deney yaptın mı? Sen hayatında herhangi bir deneyin neden yapıldığını, buradan çıkacak sonucun ne anlama geldiğini düşünebildin mi? Hayatında ÇEKİMSİZ ortam ile YERYÜZÜNDEKİ deneyler arasındaki FARKIN neler olabileceğini düşündün mü?
Bunu idrak edebilecek kapasite ve zekan olsaydı böyle ileri geri konuşmayacaktın.
Kimyada, Fizikte özellikle Biyolojide ve Biyokimyada bir çok deneylerde yer çekimin negatif etkilerinden haberdar mısın? Hayatında bir balona gaz, deney tüpüne HCl koydun mu?
Hayatında herhangi bir sıradan bir laboratuvarda bile santrifüjde iki bileşiği ayırdın mı?
En basitinden idrardaki kumu basit bir santrifüjde ayrıştırıp kumlara baktın mı mikroskop altında?
Hiç düşündün mü, herkeste neden böbrek taşı olmuyor da mesela sende bende oluyor?
Öyle salakca konuşuyonki, A.Gezeravcı sanki uzay istasyonuna kestane kavurmaya gitti.
Alper Gezeravcı'nın çekimsiz ortamda yapacağı deneyler hakkında ne biliyorsun?
Bu deneylerin yerine önereceğin bir deney var mı? ya da bu deneylere, "şöyle yapsanız aslında daha iyi sonuç elde edersiniz" şeklinde bir önerin var mı?
Alper Gezeravcı bu deneyleri yaparken, acaba Türkiye'nin hangi bilim adamları ve kaç tanesinin de bununla birlikte Türkiye'de bu deneylerin yapılışını izlediğine ve ona talimatlar vererek deneylerin en mükemmel olması için birlikte çalıştığını biliyor musun? Bu bilim adamları kimler? diye hiç aklına geldi mi? Bir tanesi ile irtibat kurup yapılacak deneylerin ne önem taşıdığını, neden bu deneylerin seçildiğini hiç sordun mu? Bu deneyleri dünyada acaba başka ülkelerden kimler yaptı? bundan ne sonuçlar elde ettiler de, biz Türkler bunu neden uzayda çekimsiz ortamda yapıyoruz? diye konuştun mu?
Bunlara cevabın yok biliyorum. Esasen senin gibi dangalakları muhatap alıp konuşmak da doğru değil. Ancak sana kanan saflar olduğu için bunları yazdım. (Alnt)
Hangi deneyler yapılacak şu linke bakalım.
9 Ocak günü 00:49'da fırlatılan Falcon 9 roketiyle uzaya çıkan ilk Türk astronot unvanına sahip olan Alper Gezeravcı, haberi hazırladığımız saatlerde Uluslararası Uzay İstasyonu'yla kenetlenme yolunda ilerliyor. İstasyona vardığında toplamda 13 farklı deney gerçekleştirecek olan Gezeravcı'nın ne tür ve hangi amaçlara yönelik deneyler yapacağı da merak konusuydu.

Yapılacak deneyler için ilk önce bir çağrı yayımlandı ve çeşitli akademisyenler/araştırma görevlerinin deney teklifleri, Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK Uzay uzmanları tarafından değerlendirildi. Bu değerlendirmede bilimsel katkı, değer, maliyet, takvim, yapılabilirlik ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun altyapısına uygunluk gibi kriterler gözetildi. Tüm bu kritlerlere uyan deneylerden 13 tanesi seçildi.


İşte Gezeravcı'nın yapacağı deneyler ve bu deneylerin detayları:

UYNA
Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar

Yeni nesil uzay alaşımları üretmek için yapılacak deneyde, materyallerin ergitme ve katılaşma gibi süreçlerine yerçekimsiz ortamın etkileri araştırılacak. Bu sayede yüksek sıcaklıklara dayanıklı alaşımlar üretilme hedefi bulunuyor.

gMETAL
Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi

Kimyasal tepkime olmayan koşullarda, katı parçacıklar ile akışkanlar arasında homojen bir karışım oluşturulmasında yerçekimi etkisi araştırılacak. Bununla uzay araçlarında itki sistemlerinin verimini artırması hedefleniyor.

UzMAn
Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri

Zorlu koşullara adapte olabilen mikroalg türlerinin, yerçekimsiz ortamda büyümeleri ve dayanıklılıkları, metabolik değişiklikleri incelenecek. Bu anlamda CO2 yakalama ve O2 üretim özellikleriyle, yaşam destek sistemi geliştirilmesi hedefleniyor.

EXTREMOPHYTE
Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması

A. thaliana ve S. parvula (Tuz Gölü'nde yetişen endemik bir bitki) bitkilerinin, yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği tolerans ve mikro yerçekimi arasındaki etkileşimin incelenmesi hedefleniyor. Bitkilerin bu özelliği sayesinde, Dünya dışındaki potansiyel üslerde, tuz ve metal içeriği yüksek Ay ve Mars toprağı gibi toprakların iyileştirilmesi ve astronotların çeşitli atıkları arıtmasında kullanma amacı güdülüyor.

METABOLOM
Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması

Astronotların uzay görevleri sırasında düşük yerçekimi, uzay radyasonu, değişen fiziksel aktivite, beslenme sorunları, uykusuzluk, yüksek G kuvveti ve hiperoksi gibi çevresel etkenlerin araştırılmasına yönelik olan bu deney, aynı zamanda bu etkilerle gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri de araştırıyor olacak.

MİYELOİD
Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi

Kanser benzeri kronik inflamasyon yaşatan durumlarda (uzay uçuşlarındaki yolculuk, koşullar ve uzay radyasyonu gibi durumlar da buna dahil), Miyeloid kökenli baskılayıcı hücreler yüksek düzeyde üretilerek, bağışıklıkta baskılama oluşturur ve inflamasyonu ilerletir. Deneyle birlikte bağışıklık anlamında bu hücrelerin düzeyinin ölçülmesi ve etkilerinin değerlendirilmesi hedefleniyor.

MESSAGE
Microgravity Associated Genetics Science Mission/Mi̇kroyerçeki̇mi İli̇şki̇li̇ Genetik Bi̇lim Misyonu

Yerçekimsiz ortamdan etkilenen ve henüz işlevi keşfedilmemiş genlerin tespit edilmesi dışında bağışıklık hücrelerinden hangilerinin de uzay ortamından direkt olarak etkilendiğinin tespit edilmesi hedefleniyor.

ALGALSPACE
Uzay Koşullarında Antarktika ve Ilıman Mikroalg Yetiştiriciliğinin Karşılaştırmalı Bir Çalışması

Mikroalglerin uzay, Antarktika ve ılıman bölgelerdeki büyüme verileri karşılaştırılacak, bununla birlikte ilk kez kutup bölgesindeki alglerin uzayda kullanımına yönelik bir deney gerçekleştirilmiş olacak. Algler önceki deneylerde de belirttiğimiz gibi CO2'den O2 üretimi, ek gıda, suyun kalitesini artırma ve yaşam destek gibi konularda büyük önem taşıyor.

CRISPR-GEM
Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması

Bitkiler uzun uzay görevlerinde insanlık için büyük önem taşıyor. Yiyecek, temiz hava ve benzeri amaçlarla uzayda yetiştirilecek bitkilerin, bu ortamda yaşayacağı streslere karşı, CRISPR gibi modern gen düzenleme tekniklerinin kullanılması amaçlanıyor. Bu deneyde de mikro yerçekimi ortamında bitkilere yönelik uygulanacak CRISPR yönteminin verimliliği ölçülecek.

PRANET
Propolisin Anti bakteriyel Etkisi (PRANET)

Çeşitli rahatsızlıklarda kullanılan propolisin (ya da diğer adıyla arı sütünün), bakteriler üzerinde mikro yerçekimli ortamdaki etkisi araştırılacak.

VOKALKORD
Uzay’da Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması

Solunum sistemi içerisinde insan sesinde meydana gelen frekans değişimlerinden, akıllı saat yapay zeka desteği ile rahatsızlıkların belirlenebilmesi hedefleniyor. Ayrıca bu deneyde yerçekimsiz ortamın insan sesi üzerine etkileri de araştırılacak.

OKSİJEN SATURASYONU
Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zeka Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması

Yapay zeka desteği ile verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak, mikro yerçekiminin neden olduğu değişimler ve sorunların tanımlanması hedefleniyor.

MİYOKA
Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması

Gezeravcı, UUİ'de gerçekleştireceği bu deneyde, bir elektronik devre kartı üzerine, kurşunsuz bir bileşen lehimleyecek. Görev sonrası lehimlenen kartlar, TÜBİTAK UZAY tarafından incelenecek ve sonuçlar raporlanacak.

Bu bilgilerle donatılmış Türkiye'nin ilk astronotu Alper GEZERAVCI’dır.

Saygılarımla

Hüseyin Kömür