Kuduz Nedir?
Kuduz; hasta hayvanın ısırması sonucu, enfekte tükürük veya salyanın bütünlüğü bozulmuş deri ile temas etmesi veya ağız, kulak, göz gibi dış ortama açılan mukozanın etken ile kontamine olması durumunda ortaya çıkan beyin ölümü ile sonuçlanan bir virüs hastalığıdır. Hayvanlardan insanlara geçebilen hastalık kategorisindedir.
Kuduz; insan ve çeşitli hayvanların sinir sistemine yerleşerek dokunun iltihaplanmasına ve en sonunda ölümle sonuçlanan; ancak önlenebilen bir viral hastalıktır.
Kuduz Hangi Hayvanlardan Bulaşır? Siz Sadece Köpek mi sanıyordunuz...
Kuduz; kurt, tilki, çakal, ayı, yarasa, kokarca, yaban kedisi gibi doğada yaşayan vahşi memeli hayvanlar ile aşılanmamış, kedi, köpek, inek, koyun, keçi, eşek, gibi evcil memeli hayvanlar aracılığıyla insanlara bulaşır. Bilinenin aksine; fare, sıçan, sincap, hamster gibi kemirgenlerde ve tavşanlarda bu virüs bulunmaz; dolayısıyla bu hayvanlar taşıyıcı değildir ve bu hayvanlar tarafından ısırılmada kişiye kuduz virüsü bulaşmaz. Yine yılan, balık, kuş, kertenkele, böcekler ve kümes hayvanları ile de kuduz hastalığı bulaşmaz.
Kuduz Olan Hayvan Nasıl Anlaşılır?
Kuduz virusu beyin ve omuriliğe yerleştikten sonra ilk belirtiler görülmeye başlar. Zaman geçtikçe hastalık ilerler. Belirtilerden sonra hayvanın kuduz olduğunu anlamak kolaydır. Başlangıçta hayvanda huy değişikliği görülür. Sakin bir hayvan hırçın hale dönüşür. Bunun tersi de olabilir, normalde hırçın olan hayvan da sakin hale dönüşebilir. Hayvan sudan, havadan, ışıktan korkar. Hayvan normalde yemediği şeyleri yiyebilir. Mesela köpek ot yiyebilir, masaları kemirebilir. Hayvanda sürekli kaşınma, sahibine itaatsizlik, sürekli havlama veya miyavlama görülebilir. Kedilerde normalde köpeklerden korkma hali kalkar ve köpeklere saldırır hale gelirler. Yutkunma güçlüğü, salya akması ve kasılma gibi ciddi belirtiler görülür.
Hasta İnsan ve Hayvan Sudan Neden Korkar?
Kuduz hastalığında yutak yani yemek borusu kasları felç olur ve böylece yutma refleksi kaybolur. Su içilmesi durumunda boğulma hissine kapılan insan veya hayvan sudan korkar ve su içemeye karşı bir isteksizlik olur. Aynı şekilde hayvan salyasını da yutamadığı için ağzından bol miktarda salya akar.
Kuduzun Bulaşma Süresi Ne Kadardır?
Kuduz virüsün vücuda girmesiyle hastalığın ortaya çıkması arasındaki süreye kuluçka süresi denir. Hasta hayvanın teması ile kuduz virusu insan vücuduna gire ve yavaş yavaş ilerleyerek beyne ulaşır. Bu yüzden kuluçka süresi 10 gün ile 6 ay arasında değişir. Yaralanma bölgesi kafa, omurilik gibi bölgelere yakın ise virüsün sinir sistemine ulaşması daha kısa sürede olacağından böyle durumlarda tedavi konusunda daha hızlı ve titiz davranılmalıdır.
Kuduzun Bulaşma Yolları Nelerdir?
Kuduz insanlara birkaç yolla bulaşır. Maddeler halinde saymak gerekirse;
.Kuduz bir hayvanın kişiyi ısırması, yaralaması veya tırmalaması ile,
.Kuduz bir hayvanın salyası ile bulaşmış bir eşyanın yaralı deri ile teması ile,
.Kuduz bir hayvanın salyasının yaralı deriden girmesi veya göz, ağız veya burunla teması ile,
.Kuduz bir hayvanın etinin veya sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile,
.Kuduza yakalanmış bir insan ile yakın temasın uzun süre sağlanmış olmasıyla kuduz bulaşabilir.
Kimlere Kuduz Aşısı Uygulanmaz?
.Hayvanı besleyen veya sağlam deri ile temas edenlere,
.Aşılı bir hayvan tarafından ısırılma durumunda,
.Kişi fare gibi kemiriciler tarafından ısırılmışsa,
.Halen sağlam olan bir hayvan tarafından 10 gün veya daha öncesinde ısırılma durumunda,
.Kuduz olan hayvanın etini ve sütünü pişmiş olarak tüketenlere,
.Kuduz olmayan insan ısırıklarında kuduz aşısı uygulanmaz.
Evcil Hayvanlarımı Nasıl Koruyabilirim?
Evcil hayvanlarınızın veteriner hekim kontrolünde kuduz aşısı yaptırarak hem hayvanlarınızın hayatını hem de herhangi bir yaralanma durumunda kendi hayatınızı kuduz hastalığı açısından garanti altına almış oluruz.
Kuduz Bir Kişiden Diğerine Geçer mi?
İnsandan insana geçiş ihtimali çok düşüktür. Bugüne kadar dünyada sadece 8 vaka görülmüş ve hepsi de kornea nakli ile geçiş görülmüştür. Bunlardan ikisi Tayland, ikisi Hindistan, ikisi İran, biri ABD ve biri de Fransa'da görülmüştür. Bu durum dışında kuduz bir insan tarafından ısırılma ile de kuduz hastalığı bulaşabilir, fakat dünyada bu durum hiç görülmemiştir. Ancak kuduz aşılama programının etkili çalışması sayesinde bu durum gerçekleşmiş olabilmektedir.
Kişi Isırılma Durumunda Neler Yapmalı?
Kişi ısırılma veya yaralanma durumunda hemen yarayı, bol su ve sabunla yıkamalı. Su kuduz virüsünü öldürmez, sadece virüsün taşınmasını ve vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar. Sonra en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı. Bu kuruluş Turhal ilçemiz için Devlet Hastanesi Acil Servisidir. Yara bölgesi hastanemizde bir antiseptik solüsyon ile temizlenir. Hemen tetanoz ve kuduz aşısı yapılır. Sonrasında kişi kuduz aşılama programına alınması ve bilgileri kayıt altına alınması amacıyla Turhal Devlet Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları (İntaniye) polikliniğine yönlendirilir. Polikliniğimizde yaralanma durumuna göre kuduz aşı kartı verilir. Ayrıca yaralanmanın şiddetine göre sadece gerekli durumlarda antibiyotik tedavisi de verilebilir. Kişiye de hastalığın seyri hakkında bilgi verilir.
