Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sürekli Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (TOGÜSEM), Tokat’ın kadim kültürel miraslarından biri olan coğrafi işaretli Kızık kilimi için önemli bir adım atıldı. Üniversite bünyesinde açılan kursla, geleneksel el sanatları arasında özel bir yere sahip olan Kızık kilimi dokumacılığı, yeniden hayat buluyor.
Üniversite ile Kızık köyünde doğup büyüyen 58 yaşındaki usta öğretici Gülümser Erdoğan’ın işbirliğiyle hayata geçirilen kursa, üniversite çalışanları ve öğrencilerden oluşan 10 kişilik bir grup katılıyor. Haftada 40 saat süren eğitimlerle katılımcılar, sadece kilim dokumayı öğrenmekle kalmıyor, aynı zamanda Tokat’ın kültürel zenginliğini de keşfetme fırsatı buluyor.
Kültürel Mirası Geleceğe Taşımak
TOGÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, üniversite olarak geleneksel el sanatlarının yaşatılması ve tanıtılması için önemli çalışmalar yürüttüklerini söyledi. Bu amaçla Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi bünyesinde yazma ve geleneksel el sanatları araştırma merkezi kurduklarını belirten Yılmaz, TOGÜSEM’i de bu vizyon doğrultusunda faaliyete geçirdiklerini ifade etti.
“Unutulmaya yüz tutmuş kültürel değerlerimizi yaşatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak üniversitelerin en önemli görevlerinden biri” diyen Yılmaz, bu tür kurslarla hem öğrencilerin hem de bölge halkının sosyal ve kültürel gelişimine katkı sağlamayı hedeflediklerini söyledi.
Kızık kilimi kursuna bizzat kendisinin de katıldığını belirten Yılmaz, “Bu kurslar sadece el sanatı öğretmiyor, aynı zamanda geçmişle bağ kurmamıza da olanak sağlıyor. Öğrencilerimiz akademik bilgilerini geliştirirken, kültürel zenginliklerimizi de tanıyarak büyüyor,” ifadelerini kullandı.
40 Yıllık Sessizlik Bozuldu
Kursun eğitmeni Gülümser Erdoğan ise, Kızık kiliminin Tokat’ın Kızık köyünde uzun yıllar boyunca dokunduğunu, ancak yaklaşık 40 yıldır bu geleneğin köyde sürdürülemediğini anlattı. Kilimlerin eskiden gelin çeyizinin olmazsa olmaz bir parçası olduğunu söyleyen Erdoğan, “Eskiden her damat, gelinin çeyizinde mutlaka bir Kızık kilimi görmek isterdi. Ancak zamanla bu gelenek unutuldu. Bugün köyümüzde kilim dokuyan kalmadı. Ben de bu geleneği yeniden canlandırmak istedim,” dedi.
Rektör Prof. Dr. Fatih Yılmaz’ın önerisiyle açılan kursun büyük ilgi gördüğünü belirten Erdoğan, gençlerin bu sanata olan ilgisinin umut verici olduğunu ifade etti. Erdoğan, kurs sonunda katılımcıların kendi kilimlerini dokuyabilecek düzeye geleceğini ve bu beceriyi yaşamlarının bir parçası haline getirebileceklerini söyledi.
Kızık Kilimi Nedir?
Kızık kilimi, Tokat’ın Kızık köyüne özgü, el tezgâhlarında yün iplikle dokunan, zengin motif ve renk çeşitliliğiyle dikkat çeken geleneksel bir Türk kilimi türüdür. 2021 yılında coğrafi işaret tescili alan Kızık kilimi, sadece estetik bir ürün değil, aynı zamanda bölgenin kültürel hafızasını yansıtan bir öğe olarak öne çıkıyor.
Her bir motifin ayrı bir anlam taşıdığı kilimlerde kullanılan desenler, kimi zaman doğayı, kimi zaman ise sosyal yaşamı anlatan sembollerle bezenmiştir. Yüzyıllardır Tokat yöresinde kadınların el emeğiyle dokunan bu kilimler, bugün TOGÜSEM’in öncülüğünde yeni ustalarını buluyor.
Gençler Geleneksel Sanatlara Yöneliyor
Kursa katılan öğrenciler ise deneyimlerinden oldukça memnun. El emeğiyle bir ürün ortaya koymanın kendilerine hem manevi hem de kültürel açıdan çok şey kattığını belirten kursiyerler, bu tür etkinliklerin üniversite yaşamlarına değer kattığını ifade ediyor. Öğrenciler, bu sayede sadece akademik gelişim değil, aynı zamanda geleneksel sanata da katkı sunduklarını vurguluyor.
Tokat’ta El Sanatları Canlanıyor
Tokat, sadece coğrafi işaretli ürünleriyle değil, aynı zamanda zengin el sanatları geleneğiyle de dikkat çeken bir şehir. Erbaa salamura bağ yaprağı, Niksar cevizi, çemen ve Tokat kebabı gibi gastronomi ürünlerinin yanı sıra, geleneksel kilim, yazma ve bakır işlemeciliği gibi el sanatları da Tokat’ın kültürel kimliğini oluşturan temel taşlar arasında yer alıyor.
TOGÜSEM’in açtığı bu kurslar, Tokat’ın unutulmaya yüz tutmuş değerlerinin tekrar gün yüzüne çıkmasına olanak sağlarken, aynı zamanda üniversitenin yerel kültürle olan bağını da güçlendiriyor. Kızık kilimi dokuma kursu, bu açıdan hem akademik hem de toplumsal bir misyon taşıyor.
