Devlet Kurumları içerisinde en köklü kuruluşlarından biri olan Maliye Bakanlığı bünyesinde hizmet gören defterdarlık ve defterdar kavramı Osmanlı döneminden günümüze miras kalan ender kuruluşlardan biridir.
1838 yılında Avarız ve Bedel-i Nuzil Dairesi olarak kurulan Gelir idaresi, 1936’da Varidat Umum Müdürlüğüne dönüşmüştür. 1942 yılında yapılan değişiklikle Varidat Umum Müdürlüğü kaldırılmış ve Vasıtasız Vergiler ile Vasıtalı Vergiler Umum Müdürlükleri kurulmuştur.
1946 yılında Vasıtasız Vergiler ile Vasıtalı Vergiler Umum Müdürlükleri de kaldırılmış ve Gelirler Genel Müdürlüğü oluşturulmuştur.2005 yılında ise 5345 sayılı kanunla değişik gerçekleştirilen yeniden yapılanma sonucunda Gelirler Genel Müdürlüğü, Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı’na dönüştürülmüştür.
2005 yılında başlanan bu faaliyetle bünyesinde kurulan Vergi Dairesi Başkanlığı ve bir de Büyük Mükellefler Vergi Dairesi şeklinde örgütlenmesi neticesinde faaliyetle devam etmiş geriye kalan 52 ilde de defterdarlığa bağlı olarak gelir birimleri hizmetlerini sürdürmüşlerdir.
O tarihten bu tarihe kadar gerek Defterdarlık ve gerekse Vergi Dairesi Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren gelir birimleri vergi tahakkuk ve tahsilatında önemli roller oynamış olsa da en son 3 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan 161 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı olan Defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığının taşra teşkilatı olan Vergi Dairesi Başkanlıkları 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere tek çatı altında toplanmıştır. 1 Eylül 2024 tarihinden itibaren GİB’e bağlı Defterdarlıklar 81 ilde faaliyetine başladı. Özetle iki taşra teşkilatı GİB çatısı altında birleştirildi.
Dolayısıyla, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle 01.09.2024 tarihi itibariyle vergi dairesi başkanlığına/defterdarlıklara son verilerek yeniden örgütlenip Gelir İdaresine bağlı defterdarlığa dönüştürülmüştür. Tüm illerde defterdar görevlendirilmesi yeniden yapılmıştır. Yalnız bir konu var ki bunuda belirtmeden geçmemeliyiz. Şöyleki,2005 yılından 2024 yılına kadar geçen süre içerisinde teşkilata mensup personel zaman zaman vergi Dairesi Başkanlığı bünyesinde zaman zaman da defterdarlık bünyesinde yer değiştirme yönetmeliğine tabi personel ve diğer uzman personelin görevi yapmıştı.
Bu zaman zarfı içerisinde defterdarlığa bağlı olarak çalışan vergi dairesi müdürleri defterdar yardımcısı sınavlarına alınmamış ve bu yol onlara kapalı tutulmuştu. Dolayısı ile defterdar yardımcısı sınavına katılamayan vergi dairesi müdürlerinin de hiçbir şekilde defterdar olarak atamaları yapılmamıştı. Defterdar atamaları gerek defterler yardımcılarından ve gerekse de muhasebe müdürü milli emlak müdürü veya personel müdürü olanların üçlü kararname ile atanarak bir yerde vergi dairesi müdürlerinin amiri konumlarına da getirilmişti. Bu uygulama vergi dairesi müdürleri açısından haksızlığa da neden olduğu aşikar ortadaydı. Ancak bu uygulama 2005 tarihinden beri de bu şekilde sürdürülüyordu.
01.09.20024 tarihi itibariyle de artık bu uygulama sona erdi ve bütün Maliye Bakanlığının taşra birimleri de bir yerde toplanmış oldu. Bu defa da Defterdarlık makamına grup müdürleri, vergi dairesi müdürlüğünden grup müdürlüğüne sınav ile geçmiş kişilerin ataması muhtemelen yapılarak hizmete devam edilecektir.
İşte bu noktada Tokat’ımızda bu kapsam görev yapan son Defterdarımız olan Aliaddin Karapınar’ın görevi 01.09.2024 tarihinde sona erdi ve aynı tarih itibari ile Karaman Defterdarı olarak görevlendirmesi yapıldı. Tokat Defterdarı olarak görevlendirilen Servet Yılmaz beyfendi gelip görevine başladı. Aliaddin Karpınar sahayı seven kendi tabiri ile sahada bulunandı. Mükellefleri işyerlerinde yaz kış uzak yakın demeden ziyaret eder hal hatır sorardı. Anneler günü anne personellerine jest yapar ve personelinin her zaman dinler dertlerini dert edinirdi. Sevinç ve tasalarında yanlarında bulunur gerekli desteği verirdi. Şimdi artık Karaman’da başarılarını duyup takip edeceğiz. Hiç şüphesiz bu bir bayrak yarışı herzaman yeni bir başlangıç yeni bir heyecan ve şevk demektir. Başarının sırrı da bunda gizlidir. Gelen defterdarımızda hizmet bayrağını dahada ilerilere taşıyacaktır. Bunda zerre kadar kimse tereddüt duymasın.
Durum bundan ibaret defterdarlık demek devletin sağ kolu demektir. Şimdiye kadar bir çok başta defterdar olmak üzere Vergi Dairesi Müdürü, Müdür yardımcısı görev yaptı ve gitti halada devam eden çok değerli arkadaşlarımız var. İnanıyorum ki hepsi de öz veri ile tüm gayretleri ve dikkatlerini işlerine vererek görev yaptılar ve yapmayanda devam edeceklerdir. Devletimizin seçkin bir teşkilatı olan defterdarlık ta liyakat ve ehliyet hep ön planda tutulmuş ve bu konuya dikkat edilmiş olması saygınlığının en önemli etkeni olmuştur. Devletimizin bekası için vergi çok önemlidir. Bunu asla ve asla unutmamalıyız. Çünkü devlet babamızın mirasını paylaşamadığımız zaman bile ihtiyaç duyacağımız babadır, anadır, vatanın ta kendisidir.
Bizden söylemesi.