Yas, ölüm, ilişki sonları, iş kaybı gibi çeşitli kayıplar nedeniyle ortaya çıkabilir. Ne şekilde olursa olsun sevdiğimiz birini, bir şeyi kaybetmek baş etmesi zor bir durumdur.
Yas sürecinin 4 ay, 2 yıl, 5 yıl gibi bir süresi yoktur. Günlük yaşam deneyimlerinde kişi doğrusal bir şekilde her zaman aynı şiddette duygu yoğunluğu hissetmez. Tam anlamıyla hayatımızda geçecek bir durum olmasa da bazı günler diğer günlerden daha kolaydır ve bu çok normaldir. Yas süreci her birey için biricik bir süreçtir. Kişisel bir deneyimdir. Bireyler kayıp sonrası çeşitli duygularla tanışır. Bazen tüm duygular iç içe geçer. Deneyimlediğimiz yas belirtilerini, yas sürecinin normali olarak gördüğümüzde baş edilebilir bir hal alabilir. Bu süreçte sosyal destek ve ilişkiler oldukça önemlidir. Kayıp yaşayan bireye eşlik etmenin iyileştirici bir gücü vardır. Kayıp hakkında ihtiyaç olduğu kadar konuşabilmek gerekir. Yas’ı tutmaya izin vererek gelen duygulara alan açılmasını destekleyebiliriz. Yalnız olmadığını hissettirerek bu süreçte her şeyin normal olduğunu hatırlatabiliriz.
Ortak Yas Tepkileri
Bireylerin yas tepkileri biricik olsa bile ortak olarak paylaştığımız duygular ve benzerliklerimiz vardır. Farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Peki nedir ortak yas tepkileri?
Duygusal Tepkiler
Keder
Özlem
Umutsuzluk
Kıskançlık
Hayal kırıklığı
Üzüntü
Çaresizlik
Öfke
Kaygı
Korku
Şaşırma
İnkar
Suçluluk
Dikkatte azalma
Fiziksel ve Davranışsal Tepkiler
Uyku problemleri
İştah azalması
Baş dönmesi
Kalp çarpıntısı
Günlük aktivitelerde zorlanmalar
Mide bulantıları
Bayılma
Öfke problemleri
Kaybı hatırlatan durumlardan kaçınma
Yas ile birlikte yol alabilmek…
Kaybı kabul etmek hiç kolay değil fakat hayatımızda duygularımızı fark edebilmek kabul sürecini kolaylaştırabilir. Yaşamımıza adapte olmamızı sağlayarak kendimize şefkatli yaklaşabiliriz. Yasın karmaşıklığını anlayarak bedensel tepkileri ve düşünce döngülerini görerek kaybı hayatımıza entegre ederek sağlıklı bir şekilde yol alabiliriz.
Zorlandığımız durumlarda psikolojik destek alabilmek önemlidir
Detaylı bilgi ve iletişim için [email protected] mail adresinden ve
Psk.edahizarci adlı instagram hesabından https://www.instagram.com/psk.edahizarci/ bağlantısı üzerinden benimle iletişime geçebilirsiniz.
