Sivas’ın Zara ilçesinde Demirsırık Tepesi’nde bulunan kaya mağaraları bir dönem insanlar için yaşam alanıyken günümüzde ise yöre halkı tarafından peynir üretiminde kullanılıyor. Mağaralar, ücret karşılığı mayalanmaya bırakılan peynirler muhafaza edildiği için ‘peynir oteli’ olarak adlandırılıyor.
Bölgede hava sıcaklığı 30 dereceye yükselirken bu mağaradaki sıcaklık ise 0 dereceye kadar düşüyor. Çevre illerde ve ilçelerde bulunan peynir üreticileri ve tüketicileri ürünlerini bu mağarada muhafaza ediliyor. 2 bir yıllık olduğu tahmin edile dede mesleğini yaşatan Sezer Kaleli, “Dedem yapardı, vefat edince ben devraldım. Yaklaşık biz 70 yıldır işletiyoruz. Biz nasıl ki otele gidip misafir oluyorsak vatandaşın da getirdiği peynir burada beş ay misafir oluyor. Daha sonra sofralarda ki yerini alıyor” şeklinde konuştu.
“30 derece sıcakta mağaranın içi sıfır derece oluyor”
Vatandaşlar ürünlerini buzdolabı yerine getirip mağarada muhafaza ediyor diyen Kaleli, “Peynir ambarını yaklaşık 70 yıldır işletiyoruz. Önceden dedem bununla ilgileniyordu. Dedem vefat edince iş başa düştü. Vatandaşlar ilkbaharda hayvanları yaylaya çıkınca peynir yapıyorlar. Yaptıkları peynirleri de bize getiriyor. Bizde bu ambara koyuyoruz. Bu ambar yaz ayında dışarı 30 derece sıcakken buranın içi sıfır derece oluyor. Vatandaşta getirip peynirini buraya koyuyor. Buzdolabında saklamasına gerek kalmıyor. Kasım ayında da gelip peynirlerini buradan alıyorlar ve yaza kadar tüketiyorlar. 10 kilogramlık bidonun bekleme fiyatı 200 lira. Parası olandan alıyoruz, parası olmayandan istemiyoruz” dedi.
Peynirler beş ay misafir oluyor
Mağaralarda geçmişte insanların yaşadığını Kaleli, “Bir peynir bidonu en az 5 ay bekliyor. Bu mağaranın tarihi duyduğumuza göre 2 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip. Burası daha önceden insanların yaşam alanıymış şimdi de bizim buzdolabımız oldu. Buraya normalde zara peynir oteli deniyor. Biz nasıl ki otele gidip misafir oluyorsak vatandaşın da getirdiği peynir burada beş ay misafir oluyor. Daha sonra sofralarda ki yerini alıyor. Burada sadece yenilecek peynir değil satılacak peynirleri de saklıyoruz. Peynir ticareti yapan biri buraya 1 ton peynir getiriyor. Çabuk bozulduğu için evinde muhafaza edemez. Sadece peynir de değil turşusunu da getiren var” ifadelerini kullandı.
