Aftlar, ağız içinde oluşan ve sıklıkla rahatsızlık veren ağrılı yaralardır. Genellikle beyaz veya sarı renkte ve yuvarlak şekilde olan bu lezyonlar, dudak içi, dil, yanak içi veya damak gibi bölgelerde görülebilir. Çoğu insan hayatlarının bir döneminde bu sorunla karşılaşır.
Aftların oluşumunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin bu yaraların ortaya çıkmasını tetiklediği bilinmektedir. En yaygın tetikleyiciler arasında stres, beslenme eksiklikleri, ağız içi travma veya yaralanmalar, bağışıklık sistemi ile ilgili problemler ve hormonal değişiklikler bulunur. Özellikle demir, çinko, B vitaminleri ve folik asit eksikliği gibi beslenme bozuklukları ağız sağlığı üzerinde etkili olabilir.
Stres, aftlar için önemli bir tetikleyici olarak bilinir. Stres altında bağışıklık sistemi zayıflar ve enfeksiyon riski artar, bu da aftların oluşumunu kolaylaştırır. Ayrıca, travma veya yaralanmalar da aftların oluşmasına yol açabilir. Aşırı sıcak veya baharatlı yiyecekler tüketmek, sert diş fırçalamak veya diş etlerine uyumlu olmayan diş protezleri kullanmak gibi durumlar aft oluşum riskini artırabilir.
Bağışıklık sistemi zayıflıkları da aft oluşumuna katkıda bulunabilir. Özellikle bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla savaşmada yetersiz kaldığında, ağız içindeki enfeksiyon riski artar ve aftlar oluşabilir. Hormonal değişiklikler de, özellikle kadınlar arasında adet dönemlerinde aft görülme sıklığını artırabilir.
Aft tedavisi genellikle ağrıyı hafifletmeye ve rahatsızlığı azaltmaya yöneliktir. Ağız gargaraları veya topikal anestezikler ağrıyı hafifletebilir. Ayrıca, yaraların üzerine koruyucu bantlar uygulanabilir veya özel ağız çalkalama solüsyonları kullanılabilir.
Aftlar genellikle bir hafta ila iki hafta içinde kendiliğinden iyileşir ve zararsızdır. Ancak, eğer aftlar uzun süre devam ederse veya aşırı büyük ve ağrılıysa, bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir. Uzmanlar, aftların altında yatan nedenleri değerlendirir ve uygun tedaviyi önerebilir.
Özetle, aftlar ağız içinde oluşan ağrılı yaralardır ve stres, beslenme eksiklikleri, travma, bağışıklık sistemi sorunları ve hormonal değişiklikler gibi faktörler tarafından tetiklenebilir. Aftlar genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak bazı tedavi yöntemleri ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Uzun süren veya şiddetli aftlar için sağlık profesyonellerine başvurmak önemlidir.
