Tokat'ın Zile ilçesi, kendine özgü beyaz pekmeziyle ün kazanmıştır. Zile Pekmezi, diğer pekmezlerden farklı olarak beyaz renkte üretilir ve içeriğinde bol miktarda üzüm şırası barındırır. Yumurta ve üzüm şırasına eklenen özel toprak ile zenginleştirilen bu pekmez, 17.11.2009 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenerek coğrafi işaret almıştır. Sade ve cevizli olmak üzere iki çeşidi bulunan bu eşsiz tat, geleneksel Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden biridir.
Sağlığa Sayısız Faydası
Zile Pekmezi, içerdiği zengin mineral ve vitaminlerle sağlığa birçok fayda sağlar. Kalsiyum ve demir bakımından zengin olan bu pekmez, kansızlık durumlarında doğal bir çözüm sunar. Ayrıca, çocukların zihinsel gelişimine katkıda bulunarak anlama ve odaklanma yeteneklerini arttırır. Mide rahatsızlıkları, özellikle ülser hastalığına karşı tüketildiğinde iyileştirici etkiler gösterir. Sporcular için enerji kaynağı olarak da tercih edilen Zile Pekmezi, sağlıklı bir yaşam için ideal bir tamamlayıcıdır.
Besin Değerleri ve Zengin İçeriği
Bu özel pekmez, %0,1 oranında yağ, %70,6 oranında karbonhidrat, %4 oranında kalsiyum ve %0,1 oranında demir içerir. Potasyum ve magnezyum bakımından zengin olup, A, B1 ve B2 vitaminleri açısından da zengindir. Bu bileşenler, Zile Pekmezi'ni sadece lezzetli bir tatlı seçeneği olmaktan çıkarıp, sağlıklı bir besin kaynağı haline getirir.
Yapılışının Özelliği
Zile Pekmezi'nin yapımı, geleneksel yöntemlerle gerçekleştirilir. İlk adım olarak, pekmez toprağı ve üzüm ezilerek şıra elde edilir. Şıra, leğende kaynama noktasına kadar ısıtılır ve soğuması beklenir. Soğuyan şıra berraklaşana kadar bekletilir ve duru su süzülür. Kestirme işlemi adı verilen bu süreç sonrası, şıra bakır tencereye alınır ve tahta kaşıkla kısık ateşte karıştırılarak kaynatılır. Uzun saatler süren bu işlem, Zile Pekmezi'nin beyaz rengini ve eşsiz lezzetini ortaya çıkarır.
Zile Pekmezi İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?
10 kg üzüm
3 kg pekmez toprağı
Zile Pekmezi Nasıl Hazırlanır?
Üzüm Şırası Kestirmesi:
Pekmez toprağı ve üzüm birlikte ezilir. Şıra elde edilir. Leğende bu şıra kaynama noktasına kadar ısıtılır. Başka bir leğene alınıp soğuması beklenir. Soğuyan şıra berraklaşana kadar bekletilir.(tortular dibe toplanır, suyu üstüne çıkana kadar ).Duru su süzülür. Bu işleme kestirme işlemi denir. Kestirilen şıra bakır tencereye alınır, yöresel adı (güdel) olan tahta kaşıkla kısık ateşte karıştırarak kaynatılır. Kepçe ile savurarak köpüklenmesi ve taşması engellenir. Çarpa çarpa beyazlanması sağlanır.(Bu işleme 6-7 saat devam edilir.) Sonra saklama kaplarına boşaltılır.
