Kolajen, vücut proteinin yüzde 30’unu oluşturan, ciltte, tendon gibi kaslarda, kemiklerde ve bağ dokularına sağladığı güç ve esneklik ile eklem sağlığı, cildin esnekliği ve dayanıklılığından sorumlu, insan vücudunun ürettiği, vücutta en bol bulunan proteindir.
Cildimizin dörtte üçünü, vücut proteinin ise üçte birini oluşturarak kemik, kas ve kanda bulunur. Yaş aldıkça var olan kolajen parçalanır ve vücudun yeni kolajen üretimi zorlaşır.
Kolajen Çeşitleri Nelerdir?
Kolajenin zincir uzunluğuna, dizilişine ve eklenen bileşene göre değişen pek çok farklı tipi vardır. Toplamda 28 farklı kolajen tipi tanımlanmıştır ama en yaygın bulunan 5 tip kolajen bulunur.
Yaygın görülen kolajen tipleri şöyle sıralanabilir:
Tip I Kolajen: Vücuttaki en yaygın kolajen türü olan Tip 1 kolajen, cilt, kemikler, tendonlar, deri ve dişler gibi yapıların temel bileşeninde yer alır. Ayrıca saçların güçlü ve elastik olmasında da önemli bir rol oynar. Tip I kolajen, üçlü sarmal yapıya sahip olan alfa zincirlerden oluşur.
Tip II Kolajen: Kıkırdak dokusunun ana bileşeni olan Tip 2 kolajen, eklem sağlığı için önemlidir ve eklem kıkırdağının esnekliğini ve dayanıklılığını sağlar. Tip 2 kolajen, tip 1'den farklı olarak sadece alfa zincirlerden oluşur.
Tip III Kolajen: Tip 3 kolajen, cilt, kan damarları, iç organlar ve bağ dokusunda bulunur. Bağ dokusunun yapısal destekleyicisidir ve tip 1 kolajen ile birlikte çalışarak dokuların dayanıklılığını sağlar.
Tip IV Kolajen: Tip 4 kolajen, bazal lamina adı verilen ince bir tabakada bulunan bir kolajen türüdür. Bazal lamina tabakası, hücreleri destekler ve organların ve dokuların yüzeyini kaplar. Özellikle böbrekler, akciğerler ve kan damarları gibi filtrasyon görevi olan organlarda bulunur.
Bu dört tip kolajen, farklı dokularda bulunur ve vücudun sağlıklı bir şekilde işlev görmesi için önemli yere sahiptir. Her bir tipin farklı yapısı ve işlevi olduğundan, vücutta bu çeşitliliğin korunması gereklidir.
Kolajenin Faydaları nelerdir?
Kolajen bağışıklık sisteminizi güçlendirir, kalp sağlığı için faydalı, cilt sıkılaşması sağlar, kemikleri ve kasları güçlendirir, antioksidan ve detoksifikasyon sağlar. Kolajen ömrünüzü uzatır. Cinsel sağlık ve hormonal yapıyı geliştirerek iyileştirir. Saç dökülmesini azaltır. Uyku düzeninde iyileşme sağlar. Kolajen kilo kontrolüne yardımcı olur.
Kolajen Nelerde Bulunur?
Kolajen sentezinin iyi olması için proteinden ve taze meyve sebzeden zengin dengeli bir diyet önemlidir. Protein kaynağı olarak; kırmızı et, tavuk, yumurta, süt ürünleri ve kuru yemişler sayılabilir.
Taze sebze ve meyveden zengin beslenme antioksidan alımını artırarak kolajen yıkımını azalttığı için de kolajen düzeylerine pozitif etki sağlar.
Vitamin C kolajen üretimini artırmada etkilidir. Vitamin C turunçgillerde, domates, biber, çilek ve yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunur.
Çinko ve bakır da kolajen üretiminde etkilidir. Bakır ve çinko için kabuklu yemişler, tam tahıllı yiyecekler ve fasulye tüketilmelidir.
Son zamanlarda kolajen üretimini artırmak için kemik iliği suyu sıkça önerilir. Ancak vücut buradaki kolajeni doğruca cilt veya kemikler için ememez. Bu proteinler de yine aminoasitlere parçalanarak vücutta ihtiyaca göre kullanılabilir.
