Tokat İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kaynaklarına göre; Pers kökenli Pontus Krallığı zamanında yapıldığı ve adının Kaberia olduğu bilinen Niksar Kalesi, Roma Dönemi’nde eklenen yeni yapılarla günümüzdeki konumuna gelmiş. Yapıldığında akropol alanını tanımlayan sur duvarları, tipik Roma savunma planı gibi iç, dış ve orta sur duvarları olarak üç ayrı hat oluşturmuş. 7 ve 9'uncu yüzyıllarda güneyden gelen akınlara karşı güçlendirilen kalede iki hamam, iki mescit, medrese, kilise ve hapishane kalıntıları bulunuyor.
6,2 kilometrelik sur uzunluğu en büyük ikinci kale
UNESCO Kültür Mirası Listesinde yer alan Niksar kalesi; Pontus, Roma, Bizans ve Türk-İslam medeniyetlerinden izler taşıyor. 6,2 kilometrelik sur uzunluğu ile Diyarbakır kalesinden sonra Anadolu'nun en büyük ikinci kalesi durumundaki Niksar Kalesi’nde kazı çalışmaları devam ediyor.
Niksar Belediye Başkanı Özdilek Özcan, Niksar Kalesi’nde 22 eser bulunduğuna dikkat çekti. Kalenin tek başına surlardan ibaret olmadığını belirten Başkan Özcan, "Kale içerisinde mescit, hamam, zindan, hazine odası gibi birçok eseri bu kazılarla gün yüzüne çıkartılması için restorasyon projeleri yapılıyor. İnşallah kaleyi ayağa kaldırıp şehrimizde bir güdüm etkisi oluşturmak istiyoruz” dedi.
Kalenin UNESCO'nun dünya mirası listesinde geçici listede yer aldığını belirten Başkan Özcan, "Bütün çabamız Niksar'ımızın kalıcı listede olması. Bunu temin etmek, bu tarih turizminden arzu ettiğimiz payı alabilmek” diye konuştu.