Türkiye'nin deprem açısından en aktif bölgelerinden biri olan Kuzey Anadolu Fay Hattı, 1600 kilometre uzunluğunda olup, batıda Biga Yarımadasından doğuda Erzincan'a ve oradan İran'a kadar uzanmaktadır. Bu fay hattının, Kelkit vadisinin kuzeyindeki araziler doğuya, güneyindekiler ise batıya doğru hareket etmektedir. Bu coğrafi konum, Tokat ve çevre ilçelerini deprem riski açısından oldukça hassas bir bölge haline getirmektedir.

Tarih boyunca en az 30 büyük depremle sarsılan Tokat, 1939, 1942 ve 1943 yıllarında meydana gelen yıkıcı depremlerle en büyük acıları yaşamıştır. 1939'daki Erzincan depremi, 7.9 şiddetindeki sarsıntıyla Kelkit Vadisi'nde Niksar, Reşadiye, Suşehri, Koyulhisar, Erzincan ve Erzurum'u da etkilemiş, Kuzey Anadolu Fay Hattı boyunca 2600'den fazla kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Bu deprem, 'Erzincan Ağıtı' adıyla halk arasında destanlaşmıştır. Reşadiye'nin o dönem belediye başkanı Tahir Bey, eşi ve oğlu Aydın ile birlikte hayatını kaybetmiş ve bu trajedi türkülere konu olmuştur.

1942'de Erbaa ve Niksar'ı etkileyen deprem, 1939'daki depremden daha fazla can ve mal kaybına neden olmuş, Erbaa neredeyse haritadan silinmiştir. 1943'teki deprem ise, Erbaa halkının bir nebze de olsa rahat bir nefes almasının ardından, 26/27 Kasım gecesi gerçekleşmiştir. Bu depremde 12 kişi hayatını kaybetmiştir. Halk, depremlere daha dayanıklı binalar inşa etmeye başlamış olsa da, arka arkaya yaşanan bu üç yıkıcı deprem Erbaa'nın eski yerinden, Imbat Deresi'nin batısındaki Ardiçlık mevkisine taşınmasına sebep olmuştur.

Tokat’ın O İlçesinde Altın Kalmadı! Gram ve Çeyrek Neden Yok Satıyor? Tokat’ın O İlçesinde Altın Kalmadı! Gram ve Çeyrek Neden Yok Satıyor?

Bu tarihi felaketler, bölgenin deprem tarihinde önemli bir yer tutmakta ve Tokat ile çevresindeki yerleşimlerin deprem riski yönetiminde dikkate alınması gereken önemli dersler sunmaktadır.

Muhabir: Burhan Arar