Ertuğrul Fırkateyni, Osmanlı Donanması’nın 1863 yapımı bir yelkenli fırkateyniydi. Japonya açıklarında batan fırkateynde çok sayıda Türk subay şehit oldu.
Sultan Abdülaziz döneminde yaptırılmış ve 19 Ekim 1863 Pazartesi günü Padişah huzurunda denize indirilmiş, makine ve kazanları 1864’te Büyük Britanya’da monte edilmişti.
Ertuğrul Fırkateyni, İslam dünyasından Japonya’ya organize ilk diplomatik heyet olarak kabul edilir. Toplam 609 kişilik mürettebatıyla Temmuz 1889’da İstanbul’dan ayrıldı. Fırkateyn sırayla Süveyş, Aden, Bombay, Kolombo, Singapur, Hong Kong, Fukuşu, Nagazaki, Kobe duraklarına uğrayarak 11 ay sonra Tokyo’nun doğusundaki Yokohama’ya ulaştı.
Dönemin Japonya İmparatoru Meiji tarafından kabul edilen Heyet Başkanı Ali Osman Paşa, Sultan 2. Abdülhamid’in gönderdiği mektup ve madalyayı Meiji’ye takdim etti. Ziyaret marjında birçok temasta bulunan Osmanlı heyeti, Yokohama’dan 15 Eylül 1890’da ayrıldı.
Japonya’nın sert “eylül tayfunları” Honşu Adası’nın güneyine ilerleyen Ertuğrul, 16 Eylül 1890 akşamı Wakayama eyaletine bağlı Kuşimoto açıklarına ulaştı. Fırkateyn, Şionomiseki Burnu ile Kii Ooşima Adası civarlarında Güney Japonya’yı her yıl etkisi altına alan eylül tayfunlarına yakalandı. Sürüklenerek kayalıklara çarpan Ertuğrul, parçalara ayrıldı ve Pasifik Okyanusu’nun sularına gömüldü. Tarihi kaynaklarda, kazadan sadece 69 denizcinin kurtulduğu, 500’den fazla Osmanlı subayının yaşamını yitirdiği kaydediliyor.
Ertuğrul’un mahzun mirası, Ankara-Tokyo ilişkilerinin miladı kabul edilirken, kazanın yaşandığı Kuşimoto’da 1891’de şehitler için anıt dikildi. Türkiye’nin 1937’de restore ettirdiği anıt önünde her yıl anma törenleri yapılıyor. İkili diplomatik ilişkilerin yüzüncü yılı ise 2024’te kutlanacak.
Ertuğrul Fırkateyni’nin hikayesi, hem Türkiye hem de Japonya için önemli bir dönüm noktasını temsil eder. Bu trajik olayın ardından iki ülke arasındaki dostluk ve işbirliği daha da güçlenmiştir. Ertuğrul Fırkateyni’nin hikayesi, uluslararası ilişkilerin karmaşıklığını ve insanlık tarihindeki önemli olayların nasıl kalıcı izler bıraktığını göstermektedir.
