Dünyayı Kurtaran Adam filmi, 1982 yılında Türk sinemasında oldukça ilginç bir yer edinen, hem fantastik hem de bilimkurgu türlerini harmanlayan bir yapımdır. Çetin İnanç’ın yönetmenliğinde çekilen film, Cüneyt Arkın’ın başrolde yer aldığı, düşük bütçeli prodüksiyonu ve o dönemin sinema tekniklerine dair ilginç çözümleriyle tanınmaktadır. Zamanla Türkiye sınırlarını aşarak dünya genelinde “Turkish Star Wars” olarak anılan ve kült mertebesine ulaşan bu film, başta Yıldız Savaşları olmak üzere Hollywood’dan pek çok popüler yapımın sahnelerini barındırmasıyla da dikkat çekmiştir. Kapadokya gibi tarihi ve mistik mekanlarda çekilen film, yerli sinemanın yaratıcılığına dair önemli bir örnek olarak hâlâ ilgi görmektedir.
Dünyayı Kurtaran Adam Filminin konusu nedir?
Film, iki Türk uzay pilotunun görev sırasında bilinmeyen bir gücün çekim alanına kapılarak, tanımadıkları bir gezegene zorunlu iniş yapmalarıyla başlar. Burada dünyayı tehdit eden büyük bir tehlikenin farkına varan kahramanlar, gezegeni kötücül güçlerden korumak için mücadeleye girişirler. Film, kahramanlık, dayanışma ve dostluk temalarını işlerken dönemin bilimkurgu klişelerini de mizahi bir dille ele alır.
Dünyayı Kurtaran Adam filmi ABD ve Avrupa’da nasıl tanınmıştır?
Çetin İnanç’ın yönettiği film, ABD ve Avrupa’da Turkish Star Wars adıyla tanınmaktadır. Yapımcı Ed Glaser, filmi Star Wars serisinden sahneler barındırması ve Hollywood filmlerinin müziklerinin kullanılması nedeniyle ilginç bulmuş ve ABD’de DVD olarak piyasaya sürmüştür. Film, 'kült film' statüsüne ulaşmış, bazı sinema salonlarında ve festival gösterimlerinde yeniden izleyiciyle buluşmuştur.
Filmin prodüksiyon sürecinde yaşanan ilginç olaylar nelerdir?
Filmin prodüksiyon süreci birçok ilginç olay ve zorlukla doludur. Örneğin, Kilyos sahillerine yapılan dev uzay aracı maketleri, çekimlerden önce çıkan fırtına nedeniyle tamamen yıkılmıştır. Bu durum, film için yeni çözümler arayışına yol açmıştır. Çetin İnanç ve ekibi, Yıldız Savaşları’nın Türkiye’deki dağıtımcısının deposundan film kopyası çaldırarak eksik kısımlarını kendi stüdyolarında ayıklayıp bazı sahneleri kullandılar. Bu yöntemle uzay savaşı ve patlama sahnelerine sahip oldular. Filmin oyuncularının uzay pilotu kaskları ise, o sırada motosikletli bir kişiden kısa süreliğine ödünç alınarak sağlanmıştır.
Filmin müziklerinde hangi eserler kullanılmıştır?
Filmin müzikleri dönemin popüler bilimkurgu ve aksiyon filmlerinin müziklerinden alınmıştır. Bu müziklerden bazıları şöyledir:
- Kutsal Hazine Avcıları (Indiana Jones) (1981)
- Ay Harekatı (1979)
- Ben-Hur (1959)
- Flash Gordon (1980)
- Battlestar Galactica (1978)
- Johann Sebastian Bach'ın "Toccata and Fugue in D minor" eseri Bu müzikler, dönemin bilimkurgu filmlerine referans niteliğinde ve Türk sineması için oldukça alışılmadık bir atmosfer yaratmıştır.
Filmde kullanılan yabancı sahneler ve alınan filmler hangileridir?
Dünyayı Kurtaran Adam, Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut (1977) filminden ve başka yapımlardan birçok sahneyi içerir. Bunlar arasında:
- When Worlds Collide (1951) - Kızıl gezegen sahneleri
- Sodom and Gomorrah (1962) - Çalışan işçiler
- The Magic Sword (1962) - Yaratıklı sahneler
- Battlestar Galactica - Cylon robotları taklitleri gibi çok sayıda bilimkurgu yapımı vardır. Filmde ayrıca Çetin İnanç’ın kendi projelerinden ve Türk sinemasından sahneler de yer alır.
Filmin kayıp kısımları var mıdır?
Evet, filmin orijinal kurgusu 2.5 saatti, ancak çok uzun bulunarak 1.5 saate indirildi. Bu kesim sırasında yaklaşık 1 saatlik kısmı kayboldu. Kayıp sahneler bugüne kadar bulunamamış ve film kısaltılmış haliyle kült bir statü kazanmıştır.
Dünyayı Kurtaran Adam filminin oyuncuları kimlerdir?
Filmin başrollerini ünlü Türk aktör Cüneyt Arkın ve Aytekin Akkaya paylaşır. Diğer oyuncular arasında şunlar bulunur:
- Cüneyt Arkın - Murat karakteri
- Aytekin Akkaya - Ali karakteri
- Necla Fide - Kraliçe
- Hüseyin Peyda - Bilgin
- Hikmet Taşdemir - Sihirbaz
- Füsun Uçar - Bilgin'in Kızı
- Kadir Kök ve Yadigar Ejder gibi yaratık ve robot rolleriyle diğer oyuncular
Filmin restorasyon süreci nasıldır?
Dünyayı Kurtaran Adam filminin 35 mm orijinal kopyası, 2006 yılında Ed Glaser tarafından Türkiye’de bulunmuştur. Glaser, eski bir makinistten kopyayı satın almış ve dijital tarama yaparak 2K çözünürlüğünde restore etmiştir. Bu çalışma sayesinde film Londra’daki çeşitli sinema salonlarında yeniden gösterime girmiştir.
Filmin başarısız olarak nitelendirilmesine rağmen nasıl bir kült statü kazandı?
Film, özellikle amatör prodüksiyon tekniği, orijinal senaryo yapısı, Hollywood kopyalamaları ve eğlenceli diyaloglarıyla dünya çapında bir kült statüye ulaştı. Pek çok izleyici, filmin 'en kötü filmler' arasında sayılmasına rağmen, komik ve samimi sahneler nedeniyle ona bir hayranlık beslemektedir. Bu ilginç yapısı, filmi Türkiye sınırları dışına taşımış ve adeta 'Türk işi Star Wars' olarak bilinir hale getirmiştir.
Dünyayı Kurtaran Adam filmi, Türk sinemasında bilimkurgu türünde çekilmiş nadir yapımlardan biridir. Eksik bütçe, kısıtlı imkanlar ve yaratıcı çözümlerle çekilmiş olan film, dönemin sinema dünyasında "en kötü film" olarak nitelendirilse de, bugün uluslararası bir kült klasik olarak tanınmaktadır.
Dünyayı Kurtaran Adam filmi ne zaman ve nerede çekilmiştir?
1982 yılında çekilen Dünyayı Kurtaran Adam, Türkiye'nin Kapadokya bölgesinde çekilmiştir. Filmin sahneleri Kapadokya'nın benzersiz doğal yapılarında, Üçhisar'daki mağara evlerinde, Kaymaklı ve Derinkuyu yeraltı şehirlerinde çekilmiştir. Ayrıca Göreme’deki Bizans kiliselerinden Tokalı Kilisesi ve Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi gibi önemli yerler de filmde görülmektedir.
