Tokat'ın Erbaa ilçe merkezi yerleşiminin hemen doğusunda yer alan Horoztepe, MÖ 2300’lü yıllara tarihlenen bir höyük olarak biliniyor. Horoztepe’de bir mezarda bulunan bebek emziren bronz çıplak kadın heykeli, Tunç Çağı’ndaki ölü gömme geleneklerinin sadece Alacahöyük’te var olmadığını ortaya çıkarmıştır. 1. Frig ve Hitit dönemine ait birçok eser ve materyaller de Horoztepe’de bulunmuştur.
Horoztepe’nin antik değeri ilk defa 1944 yılında Prof. Kılıç Ökten tarafından tespit edilmiştir. Horoztepe’deki höyüklerde Bakır Çağı, Hitit ve Frig dönemlerine ait birçok tipik eşyalar bulunmuştur. 1956 yılı Ekim ayında Prof. Tahsin Özgüç ve Mahmut Akok Horoztepe’de sistematik olarak çalışmalar başlatmış ve bu çalışmaların sonunda Horoztepe’nin bilinen Alacahöyük ve Mahmatlar’dan sonra üçüncü önemli merkez olarak arkeolojik literatürde yer almasını sağlamışlardır.
Horoz tepe unutuldu mu?
Horoztepe’nin kazı çalışmaları, ilk kez 1954’te Raci Temizer tarafından yapılmıştır. Ancak ne 1956 yılına kadar yapılan çalışmalar ne de bu yıldan bu güne kadar yapılan çalışmalar ören yerinin tamamen ortaya çıkarılmasını hedeflememiştir Son çalışmanın üzerinden geçen 58 yılın ardından bölgede ilk defa ören yerinin tamamen ortaya çıkarılması için ilk adım atılmıştır. Goethe Üniversitesinden Prof. Dr. Dirk Wicke Erbaa Belediyesinin yaptığı davet üzerine Aralık 2014’de Erbaa’ya yaptığı ziyarette yaklaşık 83.000 metrekare alana sahip Horoztepe’de yaptığı incelemelerden hazırladığı rapor ve buna bağlı proje ile ören yerinin ortaya çıkarılma çalışmasının başlaması için Kültür ve Turizm Bakanlığına kazı başvurusu yapılmıştır. Horoztepe Nekropolü arkeoloji projesi başvurusu ile 2015 yılında bölgede kazıların başlanması hedefi ise bugüne kadar gerçeleştirilememiştir. Antik bir Eski Tunç Çağı mezarlık alanı olan alanda başlayacak kazı çalışmalarının 2019 yılına kadar bitirilmesi hedefleniyordu.