Tarım ve Orman Bakanlığı, nesli tükenme tehdidi altında olan turnaları yakından takip ediyor. Bakanlık tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında, son 10 yılda 154 turna halkalandı ve 54 turnaya verici takıldı. Bu çalışmalar, turnaların hangi alanlarda ürediği ve kışladığı gibi hayati bilgileri tespit etmek amacıyla gerçekleştiriliyor.
Turnaların Göç ve Üreme Alanları Türkiye’de Takip Ediliyor
Türkiye, farklı iklim ve doğal ekosistemlere sahip olması nedeniyle turnaların kuluçkaya yattığı, kışladığı ve göç sırasında konaklama alanı olarak kullandığı dünyadaki nadir ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Bu kapsamda, Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) turnaların göç, üreme ve hayatta kalma başarıları gibi verileri elde etmek amacıyla halkalama ve verici takma çalışmaları yürütüyor.
2013 yılında hazırlanan Turna Eylem Planı ile nesli tehlike altında olan turna popülasyonları düzenli olarak takip ediliyor. Bu çerçevede, Bolu, Samsun, Tokat, Giresun, Sivas, Erzincan, Erzurum, Muş, Ağrı, Iğdır, Kars ve Ardahan illerinde toplam 154 turna halkalandı, 54 turnaya da verici takıldı.
Turnaların İzlenmesi ve Koruma Çalışmaları
DKMP'nin halkalama ve verici takma çalışmaları, turnaların hareketlerini izlemek, yaşam alanlarını korumak ve nesillerini devam ettirmelerine yardımcı olmak amacıyla büyük önem taşıyor. Verici takılan turnaların hareketleri, uzmanlar tarafından izlenerek turnaların hangi bölgelerde ürediği, hangi alanlarda kışladığı ve göç yolları hakkında detaylı bilgiler elde ediliyor.
Bu bilgiler, turnaların yaşam alanlarının korunması ve popülasyonlarının artırılması için gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı oluyor. DKMP, turnaların korunması ve nesillerinin devam ettirilmesi için yerel ve uluslararası işbirlikleri ile çalışmalarını sürdürüyor.
Halkalama ve Verici Takma Çalışmaları
Halkalama ve verici takma işlemleri, turnaların zarar görmeden yakalanması ve vericilerin güvenli bir şekilde takılmasıyla gerçekleştiriliyor. Vericiler, turnaların göç yollarını ve yaşam alanlarını belirlemek için kullanılan önemli bir araçtır. Bu sayede, turnaların hangi alanlarda daha fazla korumaya ihtiyaç duyduğu belirlenerek, bu alanlarda koruma önlemleri artırılıyor.
Tokat ve Diğer İllerde Yapılan Çalışmalar
Tokat ve çevresindeki illerde yürütülen halkalama ve verici takma çalışmaları, turnaların yaşam alanlarının korunması ve popülasyonlarının artırılması açısından büyük önem taşıyor. Bu çalışmalar, turnaların Türkiye'deki popülasyonlarının korunmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlıyor.
‘Turnalar kışlamak içir koruma altındaki alanları tercih ediyor’
Verici takma çalışmaları sonucunda elde edilen verilerin analizine göre, Sivas başta olmak üzere Ardahan, Erzurum, Erzincan, Van, Muş gibi illerde üreyen turnalarının büyük bir oranda kışlama için Kayseri’de bulunan Sultan Sazlığı Milli Parkı ile Adana’da bulunan Yumurtalık Lagünü Milli Parkı ve Akyatan-Tuzla Yaban Hayatı Geliştirme Sahalarını tercih ettikleri görüldü. Bu alanlar aynı zamanda uluslararası sözleşmeyle korunan “Ramsar Sulak Alanı” statüsü ile de korunan alanlar kapsamında bulunuyor. Yapılan gözlemlere göre Türkiye’de Avrasya turnası (Grus grus) ve telli turna (Anthropoides virgo) olmak üzere 2 turna türüne rastlandı. Avrupa’da kuluçkaya yatan turnalar kışı Fransa, İber Yarımadası, Türkiye, Kuzey ve Doğu Afrika’da geçiriyor. Afrika’da kışlayan turnaların önemli bir kısmı kışlama alanlarına Anadolu üzerinden geçiş yapıyor. Turnaların Batı ve Orta Anadolu üzerinden geçişleri ile ilgili 1982 yılında yürütülün detaylı bilimsel çalışmada toplam 12 bin 960 birey tespit edilmişti.
“Biyolojik çeşitliliğimize sahip çıkıyoruz”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, biyolojik çeşitliliğin bir ülkenin serveti olduğunu belirterek, biyolojik çeşitliliği korumak için gayret gösterdiklerini vurguladı. Nesli tükenme tehlikesi altında olan turnaların korunmasına dönük tedbirler aldıklarını anlatan Yumaklı, Bakanlığa bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün bu konuda çalıştığını dile getirdi.
Bakan Yumaklı, alınan tedbirlerle turna popülasyonunun düzenli takip edildiğine dikkat çekerek, “Biyolojik çeşitliliğimize sahip çıkıyoruz. Sorumluluğumuzun bilinciyle çalışmalarımız, tedbirlerimiz ve yeni projelerimizle, nesli tükenme tehlikesi altında olan türlere umut olmaya ve onları korumaya devam edeceğiz. Bilim insanlarımızın, sivil toplum kuruluşlarımızın ve vatandaşlarımızın iş birliği ile güzel sonuçlar alıyoruz. Onların korunması bu canlılara hepimizin ortak borcudur" ifadelerini kullandı.
