Batıl inanç, genellikle bilgisizlikten, bilimsel bilgilerin veya nedenselliğin yanlış anlaşılmasından, kadere veya büyüye inanmaktan, doğaüstü etkileri algıladığını sanmaktan veya bilinmeyene karşı duyulan korkudan kaynaklanan inanç veya uygulamalardır.
Batıl inaçların kökenini eski paganist inançlarda aramak gerekir. Bu çağlardan kalma batıl inanç dediğimiz alışkanlıklar devam etmiş, oysa bir zamanlar bunları anlamlı kılan inançlar çoktan unutulup gitmiştir.
Anadolu'da halk arasında boş inançlara günümüzde de rastlanır. Bunlardan birkaç örnek şöyledir: İlk rastlanılan kişinin toplumsal durumu ve halk arasındaki itibarına göre işlerin rast gidip gitmeyeceği konusunda yorumlar yapılır. Esnaf, o gün işlerin iyi gitmesi için siftah parasını yere atar ya da yüzüne sürer. Birine kesici alet verilirken düşmanlığa yol açmasın diye üzerine tükürülür. Akşam tırnak kesmek iyi sayılmaz. Ay tutulması ve Güneş tutulması sırasında silah atılıp, teneke çalınarak önlerini kapatan cin-peri topluluğun kaçırılabileceğine inanılır.
Tokat'ta da geçmişten beri süre gelen bazı batıl inançlar vardır. Bunlara; insan uzvu ile ilgili, hayvanlarla ilgili, gök ilmi ile ilgili, eşya ile ilgili, Nazarla İlgili, Gün ve Geceye Ait İnanışlar, Hızır, Cin, Peri, Şeytan, Yatırlar Hakkında İnanışlar, Yağışla İlgili İnanışlar şeklinde rastlamak mümkün.
İnsan Uzvu İle İlgili İnanışlar:
Kadının saçını kesmesi günahtır.
Tırnaklar üzerinde bulunan beyaz lekeler kısmetin çok olduğuna işarettir.
Sağ kulağın çınlaması hayra, sol kulağı çınlaması ise şerre işarettir.
Sağ avucun kaşınması paranın geleceğine, sol avucun kaşınması da paranın gideceğine işarettir.
Hayvanlarla İlgili İnanışlar:
Vakitsiz öten horozun kellesinin kesileceğine inanılır.
Kesi yüzünü yıkar gibi yaladığında misafirin geleceğine inanılır.
Leyleğin ayakta görülmesi gören kişinin seyahate çıkacağına inanılır.
Kişinin önünden kara kedi geçerse uğursuzluk geleceğine inanılır.
Baykuş bir evin bacasında öterse o evden ölü çıkacağına inanılır.
Gök İlmi İle İlgili İnanışlar:
Şimşek çaktığında yıldırımın düşmemesi için dua okunur.
Hilali parmakla gösteren kişinin parmağında dolama çıkacağına inanılır.
Ay nasıra ilaçtır.
Ay tutulması olduğunda silahlar atılır ezan okunur. Bunun sebebi de ayın cinler tarafından kaçırılıp soyulduğuna inanılmasıdır.
Eşya İle İlgili İnançlar:
Eşikte oturulduğunda iftiraya uğranılacağına inanılır.
Ayakkabının ters giyilmesi uğursuzluk getirir.
Gömleğin ters giyilmesi bütün işlerin ters gitmesine sebep olur.
Tespihin boğaza takılması kişinin borçlu düşeceğine hitap edilir.
Sayılan paranın bereketinin kaçacağına inanılır.
Balta üzerinden atlama ayağın kırılır.
Nazarla İlgili İnanışlar:
Takılan nazar boncuğunun nazarı alacağına inanılır.
Maşallah sözü nazarı alır.
Bazı insanların gözleri ve sözleri insanlara nazar değmesine neden olur.
Gün ve Geceye Ait İnanışlar:
Gece yolda kalındığında mezarlıkta yatılması lazımdır çünkü oraya şeytan giremez.
Gece aynaya bakmak uğursuzluk getirir.
Gece çiğnenen sakızın ölü eti olduğuna inanılır.
Gün batarken yenilen ekmeğin nasibi kapatacağına inanılır.
Gece ıslık çalınırsa cinler o bölgeye toplanır.
Hızır, Cin, Peri, Şeytan, Yatırlar Hakkında İnanışlar:
Cinler ve perilerin çöplükte yaşadığına inanılır.
Yatırlar her zaman bereket getirmez, bazı insanlara zarar verebilir.
Cinler Kuran olan yere giremez.
Cin, şeytan ve peri birbirinden ayrıdır.
Yağışla İlgili İnanışlar:
Nisan yağmurları kısa sürer.
Nisan yağmurlarının şifalı olduğuna inanılır.
Yağmur yağmazsa yağmur duası yapılır.
