Türkiye genelindeki trafik güvenliği araştırmasında 81 il kapsamlı bir analizden geçti. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nden Doktor Öğretim Üyesi Umut Aydın’ın “Türkiye’deki İllerin Karayolları Trafik Risk Durumunun Entegre IDDWSEDAS Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi” başlıklı çalışması, Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi’nde yayınlandı. Bu araştırma, son 10 yılın kaza istatistiklerini inceleyerek her ilin trafik güvenliği açısından durumunu değerlendirdi ve illerin güvenlik seviyelerini ortaya koydu.
Çalışmada, yıllık ortalama 5 bin 942 kişinin trafik kazalarında hayatını kaybettiği belirtildi. Bu veri, Türkiye’nin trafik kazası kaynaklı can kaybı oranının yüksek olduğunu gösterirken, iller arasındaki trafik güvenliği farklarını da ortaya koydu. Bu kapsamda, 81 il trafik kazaları, yaralanmalar ve can kaybı oranlarına göre sıralandı. İstanbul en güvenli il olarak öne çıkarken, Bingöl en riskli il oldu. Tokat ise 37. sırada yer alarak en emniyetli iller arasında gösterildi.
Çalışmanın Yöntemi ve Kapsamı
Bu araştırmada, illerin trafik risk durumları belirlenirken 2022 yılı verileri dikkate alındı. Araştırma, 10 farklı değişken üzerinden yapıldı. Bu değişkenler:
1. İllerde gerçekleşen toplam trafik kazası sayısı
2. Can kaybı sayısı
3. Yaralı sayısı
4. Bir milyon nüfus başına düşen kaza sayısı
5. Bir milyon nüfus başına düşen can kaybı ve yaralı sayısı
6. Bir milyon araç başına düşen can kaybı ve yaralı sayısı
7. Bir milyon özel otomobil başına düşen can kaybı ve yaralı sayısı
Bu veriler, her ilin trafik güvenliği açısından genel bir değerlendirme yapılmasını sağladı. Çalışmada ayrıca, illerin nüfusu, özel otomobil sayısı ve toplam araç sayısı göz önüne alınarak trafik kazalarının yoğunluğu ve kazaların sonucunda meydana gelen can kaybı ile yaralanmaların oranları karşılaştırıldı.
En Güvenli İller Listesi
Araştırma sonucunda Türkiye’nin en güvenli 10 ili belirlendi. Bu iller, kazalar ve kaza sonucu meydana gelen can kayıplarının diğer illere oranla daha düşük olduğu bölgeler olarak öne çıktı. En güvenli 10 il ise şu şekilde sıralandı:
1. İstanbul
2. Zonguldak
3. Ankara
4. Bursa
5. Gaziantep
6. Muş
7. Trabzon
8. İzmir
9. Tekirdağ
10. Karaman
Bu illerde trafik güvenliğinin yüksek olmasının sebepleri arasında daha gelişmiş trafik altyapısı, kaza önleyici düzenlemelerin sıkı bir şekilde uygulanması ve trafik denetimlerinin artırılması gibi etkenler öne çıkıyor.
En Riskli İller Listesi
Araştırmaya göre, trafik güvenliği açısından en riskli 10 il ise aşağıdaki şekilde sıralandı:
1. Bingöl
2. Tunceli
3. Bitlis
4. Gümüşhane
5. Şırnak
6. Hakkari
7. Burdur
8. Aksaray
9. Çankırı
10. Siirt
Bu illerde, nüfus ve araç sayısına oranla kaza sayısı ve can kayıplarının diğer illere göre daha yüksek olduğu gözlemlendi. Trafik altyapısındaki eksiklikler, denetimlerin yetersizliği ve coğrafi koşullar gibi faktörlerin bu yüksek riskte etkili olabileceği belirtiliyor.
Tokat’ın Trafik Güvenliği Sıralaması
Tokat, yapılan analizde 81 il arasında trafik güvenliği açısından 37. sırada yer aldı. Tokat’ta meydana gelen trafik kazaları, nüfus ve araç sayısına oranla incelendiğinde, kazaların daha düşük can kaybı ve yaralanma oranlarına sahip olduğu tespit edildi. Bu da Tokat’ın genel anlamda daha emniyetli bir trafik yapısına sahip olduğunu gösteriyor.
Tokat’ın güvenlik seviyesinin yüksek olmasının nedenleri arasında trafik kurallarına uyum, trafik denetimlerinin sıkı olması ve bölgedeki yolların nispeten daha güvenli yapıda olması sayılabilir. Ancak yine de Tokat’ta trafik kazalarının önlenmesi adına sürücülerin dikkatli olmaları, hız sınırlarına uymaları ve trafik kurallarını ihmal etmemeleri gerektiği hatırlatılıyor.
Türkiye Trafik Güvenliği İçin Öneriler
Araştırmada, şu önerilerde bulundu; “Bu araştırmanın sonuçları, politika yapıcılar, şehir planlamacıları ve karayolu güvenliği ve emniyeti yönetiminde yer alan ilgili paydaşlar için doğrudan etkilere sahiptir. Çalışmanın sonuçları, karayolu güvenliği alanındaki girişimlerin ilerlemesini ve etkinliğini ölçmek için bir ölçüt oluşturarak illerin gelişmeleri takip etmesini ve çabalarını önceliklendirmesinin önemini ortaya koymaktadır. Trafik riskinin yüksek olduğu iller, kazaların ve ölümlerin temel nedenlerini ele alan bölgeye özgü stratejilerin uygulanmasına odaklanmalıdır. Hedefe yönelik eğitim kampanyaları, altyapı iyileştirmeleri, kanun uygulama tedbirleri ve toplu taşıma iyileştirmeleri bu risklerin azaltılmasına katkıda bulunabilir.
Ayrıca bulgular, en iyi uygulamaların ve alınan derslerin paylaşılması için iller arasında iş birliğinin önemini vurgulamaktadır. İstanbul gibi örnek trafik güvenliği siciline sahip iller, diğer bölgelerin benimseyebileceği başarılı stratejiler konusunda değerli bilgiler sunarak rol model olabilir. Ülke çapında bir bilgi alışverişi ve iş birliği ağının geliştirilmesi, trafik güvenliğine daha kapsamlı ve koordineli bir yaklaşım getirebilir ve sonuçta ülke genelinde kazaların ve can kayıplarının azalmasına yol açabilir.
İller arasında ortaya çıkan ayrışmanın kök nedenleri gelecek çalışmalar tarafından ortaya çıkarılacak problem olarak görülmelidir. Karayollarında gerçekleşen trafik kazalarının nedenlerinin sadece altyapı eksikliği ve araç kusurları olmadığı gerçeği de göz önünde bulundurularak trafiğin riskli olduğu bu illerde özellikle sürücü kurslarının da eğitim denetim prosedürleri tekrar değerlendirilmelidir.”
Sonuç
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nin bu kapsamlı araştırması, Türkiye genelindeki trafik güvenliği durumunu detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. İstanbul en güvenli il olarak belirlenirken, Bingöl en riskli il olarak öne çıktı. Tokat ise 37. sırada yer alarak güvenlik sıralamasında iyi bir noktada bulundu. Bu çalışma, Türkiye’de trafik güvenliği adına alınması gereken önlemleri ve iyileştirme alanlarını ortaya koyuyor.
Bu verilere dayanarak, trafik kazalarının azaltılması ve can kaybının önlenmesi adına sürücülerin trafik kurallarına uyması, ilgili kurumların ise altyapı ve denetim çalışmaları yapması büyük önem taşıyor.
