Denizli'nin Baklan ilçesinin Boğaziçi Mahallesi'nde yer alan tarihi Çalkebir Cami, alışılmışın dışında mimarisi ve göz alıcı detaylarıyla dikkat çekiyor. Caminin giriş kapısının sol tarafında, üzerinde 1293 tarihi yazan yeşil, sarı ve kırmızı renkte bir sancak göze çarpar. Selçuklu dönemine ait mimari izler taşıyan caminin yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, dış duvarındaki kök boya ile yapılmış çiçek motifleri ilk günkü canlılığını koruyor. Çalkebir Cami'ye adım attığınız anda kendinizi bir sanat müzesinde gibi hissetmeniz kaçınılmaz.
Sanat Eseri Gibi Duvarlar: Kalem İşi Süslemeler
Caminin iç mekânında yer alan kalem işi süslemeler, Türk-İslam anlayışının izlerini taşıyor. Duvarlarında bulunan her bir motif, derin manalar içeriyor. Özellikle hayat ağacı sembolü ve çeşitli çiçek motifleri, Selçuklu döneminden günümüze uzanan Türk kültürünün güçlü bir yansıması. Türk boylarına özgü yeşil, sarı ve kırmızı renklerdeki Türkmen sancakları da bu köklü kültürün bir parçası olarak caminin duvarlarını süslüyor.
Türkçe Yakarış ve Orta Asya İzleri
Çalkebir Cami’nin en dikkat çekici unsurlarından biri, Arap harfleriyle Türkçe yazılmış olan münacaat metni. 1293 tarihli bu yakarış, asırlardır cami duvarlarında yankılanan bir dua olarak karşımıza çıkıyor: “Okurum hakk âyâtı, salât ile salavatı, akabince münâcâtı, şefâ’ât yâ Resulullah, yâhü.” Caminin duvarlarında yer alan bu dua, Türk-İslam kültürünün derin köklerini simgeliyor.
Kök Boyalarla Bezenmiş Tarih: Hayat Ağacı Motifi
Çalkebir Cami'nin en dikkat çeken detaylarından biri de kök boyalarla yapılmış olan hayat ağacı motifi. Orta Asya Türk boylarından günümüze ulaşan bu motif, caminin estetik değerini daha da artırıyor. Caminin iç duvarlarında kullanılan kök boya teknikleri, o dönemin sanat anlayışını yansıtıyor. Ahmet Yesevi ve Hacı Bektaş-ı Veli’nin izinden gelen Türk-İslam kültürü bu camide kendini derinlemesine hissettiriyor.
Türklerin Tescilli Renkleri: Yeşil, Sarı, Kırmızı
Çalkebir Cami’nin duvarlarını süsleyen yeşil, sarı ve kırmızı renkler, Türklerin tarihsel geçmişinden gelen sembolleri yansıtıyor. Orta Asya Türk boylarının bu renkleri tercih etmesi, Türkmenlerin yaşadığı bu bölgenin kadim Türk kültürünün izlerini taşıdığını gösteriyor.
