Niksar İlçesi Hüseyingazi köyünde tarımsal üretim ve taş ocağı faaliyetleri arasında sıkışmış durumda. Köydeki taş ocağı projesi, Türk Medeni Kanunu'nda yer alan "mütemmim cüz" kavramına dayandırılarak ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) muafiyeti ile faaliyet gösteriyor. Mütemmim cüz, bir nesnenin temel ögesi olan ve o nesne yok edilmedikçe ayrılması mümkün olmayan parçaları ifade ederken, bu kavramın taş ocağı için kullanılması tartışmalara neden oluyor.
ÇED Yönetmeliği ve Hüseyingazi Köyü Taş Ocağı
23 Haziran 1997 tarihli ÇED Yönetmeliği’nin yayımlanmasından önce, projesi ve güzergahı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen Aybastı-Reşadiye Ayr.-Başçiftlik-Niksar yolu inşaatı için Hüseyingazi köyünde II-A grubu taş ocağı projesi başlatıldı. Başvurusu yönetmelik öncesinde yapıldığı için, taş ocağı ÇED süreç ve işlemlerinden muaf tutulmuş durumda. Bu muafiyetin gerekçesi olarak, taş ocağı projesinin karayolu inşaatının mütemmim cüzü olması gösteriliyor.
Tarım ve Taş Ocağı: İki Ayrılmaz Parça mı?
Ziraat Yüksek Mühendisi ve TEMA Vakfı Tokat İl Temsilcisi Oğuzhan Aydın, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu. Aydın, "Karayolu inşaatları için taş ocağının gerekliliği yadsınamaz bir gerçek. Ancak bir köy için toprağın ve tarımın varlığı da aynı derecede önemlidir. Mütemmim cüz kavramı üzerinden yapılacak bir değerlendirme, toprağın tarımla, tarımın insanla ve insanın yaşamla ayrılmaz bir bütün olduğunu göz önünde bulundurmalıdır. Taş ocakları, çalışmaya başladıkları andan itibaren, toprağın üst katmanını sıyırarak erozyona yol açar, patlatmalarla taban suyu besleme yapısını değiştirir, heyelan ve çökmelere neden olur ve bitki çiçeklerinin döllenme aşamasını sekteye uğratarak tarımsal verimi düşürür. Bu nedenle taş ocakları bir köyün mütemmim cüzü olamaz," dedi.
Hüseyingazi Köyü’nün Ceviz Üretim Potansiyeli
Aydın, 2020 yılında dönemin Valisi Sayın Ozan Balcı tarafından 20 bin adet ceviz fidanı dağıtılarak Hüseyingazi köyünün ceviz üretiminde cazibe merkezi haline getirilmeye çalışıldığını belirtti. "Bu girişim, köyün tarımsal potansiyelini artırmak ve sürdürülebilir tarım faaliyetlerini desteklemek amacı taşıyordu. Ancak taş ocağı faaliyetleri, bu hedeflere ciddi bir tehdit oluşturuyor," ifadelerini kullandı.
Yetkililere Çağrı
TEMA Vakfı Tokat İl Temsilcisi Oğuzhan Aydın, tarımsal üretimle varlığını sürdüren Hüseyingazi köyündeki taş ocağının ÇED muafiyetinin iptal edilmesini, mütemmim cüz ifadesinin yeniden değerlendirilmesini ve ÇED sürecinin başlatılmasını talep etti. Aydın, "Bu haklı talebimizin hukuki yönden takipçisi olacağız," diyerek sözlerini tamamladı.
