Tokat Meydan Mahallesi’nde, Sultan II. Bayezid’ın annesi Gülbahar Hatun adına 1474 yılında inşa edilen Hatuniye Camii'nin bahçesindeki tarihi su terazisi, mimari dokuyu süslemeye devam ediyor. Ancak bu tarihi yapı yalnızca görselliğiyle değil, geçmişteki işlevi ve zamanla oluşan şehir efsaneleriyle de dikkat çekiyor. Özellikle bölgenin deprem geçmişiyle bağlantılı olduğuna dair söylentiler, yapının gizemini artırıyor.
Su Terazisi Nedir ve Ne İşe Yarar?
Osmanlı döneminde inşa edilen su terazileri, cami, hamam ve sebillere su taşırken basıncı ayarlamak ve suyun dağıtımını düzenlemek için kullanılırdı. Tokat’taki bu özel su terazisi de cami şadırvanına gelen suyun tazyikini ayarlama işlevi görüyordu. Ancak günümüzde işlevini tamamen yitirmiş olan bu yapı, cami bahçesinde bir tarihi eser olarak korunuyor.
Tarihi Su Kuyuları ve Deprem İzleri
Hatuniye Camii bahçesinde bir zamanlar pek çok su kuyusu bulunuyordu. Ancak 1939 ve 1943 yıllarındaki büyük depremler, bu kuyulara büyük zarar verdi. Depremler sonrası kuyuların yerleri kaybolmuş ve birçoğu kapatılmış durumda. Su terazisinin bu sarsıntılara dayanması ise dikkat çekici bir detay olarak öne çıkıyor.
Depremlerle Bağlantılı mı?
Bazı yerel halk arasında, su terazisinin geçmişteki depremleri önceden haber verdiğine dair söylentiler dolaşıyor. Bu tür iddialar, bilimsel bir temele dayanmamakla birlikte, bölgedeki jeolojik yapının araştırılması gerektiğini işaret ediyor.
Görkemli Mimari: 9 Taştan Oluşan Anıt
Su terazisi, üst üste yerleştirilmiş 9 yuvarlak, kare ve dikdörtgen kesme taştan oluşuyor. Dönemin mimari anlayışını yansıtan bu yapı, işlevini kaybetmiş olsa da estetik değeriyle görenleri hayran bırakıyor.
Tarihi Yapıların Korunması İçin Önemli Bir Adım
Bugün yalnızca bir mimari eser olarak görülen su terazileri, Osmanlı döneminin su teknolojilerini anlamak açısından büyük önem taşıyor. Tokat’taki bu yapı da yerel yönetimler ve tarihçiler tarafından korunarak gelecek nesillere aktarılmayı bekliyor. Restorasyonu devam eden camide su terazsinin de konumunu koruması bekleniyor.
